Somatisch-symptoom en verwanten stoornissen

Als je last hebt van een somatische-symptoomstoornis heb je last van lichamelijke klachten zonder dat er hiervoor een medische oorzaak vastgesteld kan worden. Soms wordt er uiteindelijk wel een medische oorzaak gevonden, wordt er nog onderzoek naar gedaan of moeten ze het nog ‘uitvinden’. In sommige gevallen lijken psychische factoren een rol te spelen in het ontstaan, toenemen of voortduren van de fysieke klachten. Veel voorkomende onverklaarde klachten zijn: chronische hoofdpijn, rugpijn, gewrichtspijn, pijn op de borst, buikklachten, maag- en darmklachten, duizeligheid en hartkloppingen. Soms heb je ook klachten die je doen denken aan een neurologische aandoening (uitvalsverschijnselen), maar blijkt er na lichamelijk onderzoek nog steeds onvoldoende afwijking zijn gevonden (conversie). Ook chronische vermoeidheid (‘burnout’) komt vaak voor.

Behandelmogelijkheden bij Spoor 1

Psycho-educatie: hierbij word je voorgelicht over (het ontstaan van) de stoornis en de symptomen die je kunt hebben, doormiddel van voorbeelden, metaforen, filmmateriaal en/of oefeningen.

E-health: doormiddel van tests, educatie, dagboeken, oefeningen en modules kun je thuis digitaal aan de slag met je klachten. Deze informatie/oefeningen komen vanuit verschillende modellen zoals CGT (cognitieve gedragstherapie) en ACT (acceptatie en commitment therapie).

Cognitieve gedragstherapie: je neemt samen met je therapeut je denkpatronen en kerngedachten onder de loep. Het doorbreken van denkpatronen en (irreële) overtuigingen staan op de voorgrond, gericht op de wisselwerking tussen een gebeurtenis, je gedachten hierover, je gevoelens, gedrag en gevolgen van dat gedrag. Afhankelijk van je hulpvraag, wordt er een behandelplan op maat gemaakt voor jou. Je leert daarbij de wisselwerking tussen lichaam en geest herkennen en daardoor anders om te gaan met de onverklaarde lichamelijke klachten.

Ontspannende therapie (relaxation therapy): relaxatie therapie is een vorm van therapie die je leert te ontspannen. Lichamelijke, geestelijke of emotionele spanningen kunnen je dagelijkse functioneren verstoren en kunnen leiden tot lichamelijke of emotionele klachten. Angst kan leiden tot lichamelijke klachten en veel spanning. Relaxatie therapie begint met het stap voor stap laten ontspannen van je hele lichaam. Andere ontspanningsoefeningen kunnen zich richten op je ademhaling, bewustwording van je lichamelijke sensaties en emoties, meditatie en mindfulness.

Acceptance en Commitment therapie (ACT): deze therapie is een relatief nieuwe vorm van gedragstherapie. De therapie is gericht op het vergroten van de psychologische flexibiliteit door zich te richten op het veranderen van de relatie met je gedachten en het aanvaarden van pijn. Er wordt o.a. gekeken naar de strategieën die je inzet om je angst te controleren. Wat heb je allemaal al geprobeerd om van je angsten af te komen? Helpt dat? Samen met je therapeut kijk je naar alternatieve strategieën met het oog op wat jij belangrijk vindt.

Eye Movement Desensitization & Reprocessing (EMDR): als je klachten zijn ontstaan na een (of meerdere) nare gebeurtenis(sen), kan het zijn dat EMDR wordt ingezet (zie PTSS)

Farmacotherapie (medicatie): voor onverklaarde klachten zijn er geen werkzame medicijnen bekend die op de bron van de klachten inwerken. Medicatie kan soms wel een ondersteunende rol spelen bij het verminderen van bijvoorbeeld je pijn-, spannings-, angst- of stemmingsklachten. De psychiater adviseert je de beste medicatie.

Wil je meer weten?
https://www.ggzrichtlijnen.nl/solk-en-somatoforme-stoornissen

https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/somatisch-onvoldoende-verklaarde-lichamelijke-klachten-solk/somatisch-onverklaarde-lichamelijke-klachten-solk