Iedereen voelt zich wel eens blij, gelukkig en vol energie en ook wel eens moe, verdrietig of in de put. Dit zijn normale gevoelens. Ze horen bij het geluk en de problemen in het leven die iedereen heeft. Die gevoelens kunnen enkele uren of dagen duren. Het zijn normale variaties van je stemming. Als bij jou de variatie in stemmingen niet normaal is, noemen we dat een stemmingsstoornis.
Depressieve stoornissen
Verdriet en/of somberte ervaart iedereen wel eens. Het laat zien wat jij belangrijk vindt en waar je om geeft. Maar zodra je merkt dat je bijna elke dag verdrietig of somber bent en dit al een langere tijd aanhoudt, kan er sprake zijn van een depressie. Door minder voldoening te voelen in je leven kan het zijn dat iets ondernemen veel inspanning kan kosten en als minder leuk ervaren wordt dan vroeger. Het voelt alsof de zin van het leven minder duidelijk wordt. De somberheid neemt vaak alleen maar toe en hierdoor kun je in een vicieuze cirkel terecht komen en uiteindelijk in een depressie belanden. De belangrijkste symptomen van een depressie zijn een neerslachtige stemming (het grootste gedeelte van de dag en bijna elke dag) en verlies van interesse (in wat je voorheen vaak leuk vond). Daarnaast kan het zijn dat je last hebt van eet- en slaapproblemen, geprikkeldheid, vermoeidheid en lusteloosheid, concentratieproblemen en/of terugkerende gedachten aan de dood/zelfdoding.
Waaraan herken je depressie?
- Je voelt je somber, verdrietig en/of prikkelbaar
- Je hebt geen interesse meer in dingen die je meestal leuk vindt en je kunt er niet meer van genieten
- Je voelt je echt anders dan voorheen
- Je slaapt slecht of juist heel veel
- Je hebt weinig energie en voelt je vermoeid
- Je voelt je waardeloos en schuldig
- Je hebt last van besluiteloosheid, concentratie- en/of geheugenproblemen
- Je denkt aan de dood of aan suïcide, of je hebt een poging daartoe gedaan.
- Je komt aan of valt juist af
- Je hebt last van lichamelijke onrust of lichamelijke vertraging
Welke problemen kun je ervaren?
Een depressieve episode kan leiden tot lusteloosheid, concentratieproblemen, gebrek aan plezier, gedachten aan de dood, gebrek aan energie, slapeloosheid of juist overmatig veel slapen, verminderde of juist toegenomen eetlust, niet meer kunnen werken en het vermijden van contact met vrienden of familie.
Een periode waarin zich depressieve symptomen voordoen, wordt een depressieve episode genoemd. Blijft het bij één episode dan wordt gesproken van een eenmalige stoornis. Herhalen de episoden zich dan wordt de depressieve stoornis recidiverend genoemd.
In dit geval houden je sombere klachten minimaal twee jaar aan. Vaak heb je niet perse last van extreem heftig verlammende depressieve gevoelens, maar ben je wel het grootste deel van de dag in een depressieve stemming. Over het algemeen kun je ‘redelijk’ functioneren, maar je leven ervaar je vrijwel voortdurend gekleurd in ‘grijstinten’. Het lange aanhouden van de klachten en de uitzichtloosheid ervan, maakt deze vorm van depressie zwaar.
Rondom de bevalling, miskraam of abortus dan kunnen vrouwen een postpartum depressie ontwikkelen, voorheen ook wel postnatale depressie genoemd. Je hebt hierbij langere tijd last van een somber, prikkelbaar, angstig en verdrietig gevoel. Het kan je zomaar overkomen, ook als je je op de komst van je baby had verheugd.
Je kunt hierbij met name in de herfst- en wintermaanden last hebben van overdreven eetlust, gewichtstoename en grote behoefte aan slaap. Deze depressie wordt in verband gebracht met gebrek aan zonlicht (de winterdip). Maar er zijn ook mensen die zich juist in het voorjaar depressief voelen.
Behandelmogelijkheden bij Spoor 1
De behandelmogelijkheden zij afhankelijk van de problemen die je hebt en de situatie waarin je je bevindt. Beslissingen nemen we samen en we kijken samen wat werkt.
Hierbij word je voorgelicht over (het ontstaan van) de stoornis en de symptomen die je kunt hebben, door middel van voorbeelden, metaforen, filmmateriaal en/of oefeningen.
Door middel van tests, educatie, dagboeken, oefeningen en modules kun je thuis digitaal aan de slag met je klachten. Deze informatie/oefeningen komen vanuit verschillende modellen zoals CGT (cognitieve gedragstherapie) en ACT (acceptatie en commitment therapie).
Als eerst ga je aan de slag met activering, je slaappatroon en eet/drinkpatroon. Je neemt samen met je therapeut je denkpatronen en kerngedachten onder de loep. Het doorbreken van denkpatronen en (irreële) overtuigingen staan op de voorgrond. Afhankelijk van de stoornis en je hulpvraag, wordt er een behandelplan op maat gemaakt met jou.
Deze therapie is een relatief nieuwe vorm van gedragstherapie. De therapie is gericht op het vergroten van de psychologische flexibiliteit door zich o.a. te richten op het veranderen van de relatie met je gedachten. Er wordt o.a. gekeken naar de strategieën die je inzet om je stemming en gedachten te controleren. Wat heb je allemaal al geprobeerd om van je angsten af te komen? Helpt dat? Samen met je therapeut kijk je naar alternatieve strategieën met het oog op wat jij belangrijk vindt.
Dit is een psychologische behandeling waar je leert effectief om te gaan met problemen en stressvolle gebeurtenissen. Voorbeelden hiervan zijn financiële problemen, verlies van werk, dreigende uithuiszetting omdat je de huur of hypotheek niet meer kunt betalen, een echtscheiding of relatiebreuk, een overlijden van een dierbare, verlies van sociale contacten, spanningen op het werk, conflicten met instanties, verlies van activiteit en zinvolle dag invulling etc. Het ene probleem is het andere niet. Ze verschillen in mate van belangrijkheid. Ook is er verschil in inspanning die nodig is om een probleem op te lossen. Behalve de situatie speelt het vermogen om effectief met je problemen om te gaan een belangrijke rol. Wanneer je lijdt aan angst nemen je probleemoplossende vaardigheden vaak af.
Door middel van medicatie kunnen je depressieve klachten verminderen. Aan de hand van een gesprek met de psychiater van Spoor 1 krijg je hier voorlichting over en kun je kiezen voor medicatie.
Meer informatie over depressie
- 113 zelfmoord preventie (113.nl)
- Heb ik een depressie? Doe de test (MIND.nl)
- Heb ik een herfstdip of winterblues? Doe de test (MIND.nl)
- Alles over somberheid en depressie (MINDBlue.nl)
- Patiëntenvereniging voor mensen met een depressie en hun naasten (depressievereniging.nl)
- Op zoek naar keuzehulpmiddelen: Samen Beslissen bij een depressie (MIND.nl)
- Overzicht van verenigingen en lotgenoten (depressie.nl)
- Uitgebreide informatie over depressie (thuisarts.nl)
- Headspace Engelstalige meditatie app (headspace.com)